معرفی تخصصی انواع روغن ترمز و مقایسه آنها !

روغن ترمز یک اصطلاح برای نامیدن یک روغن هیدروکسیدی با ویسکوزیته پایین می‌باشد. این روغنها با ساختار مولکولی دانه‌ریز در انتقال نیرو میان قطعات یک سیستم هیدرولیکی با حداقل اصطکاک کاربرد فراوان دارد. در خودرو از این روغن به صورت عمده در سیستم ترمز و یا کلاچ هیدرولیکی استفاده می‌شود. اما آیا واقعا مشخصات این روغن را می‌شناسیم؟ آیا تفاوت انواع مختلف آن را میدانیم؟ آیا در صورت مواجهه با برخورد این روغن به قطعات و قسمت‌های حساس راه خنثی سازی سریع این روغن را میشناسیم؟ با توربومگ  همراه شوید تا اطلاعاتی بسیار جالب در مورد روغن ترمز به دست آورید.

در سیستم ترمزگیری اصطکاکی که از نزدیک به یک قرن پیش در وسایل نقلیه استفاده می‌شود، انرژی جنبشی خودرو توسط اصطکاک به حرارت تبدیل می‌شود. حرارت تولیدی در این فرایند به دیسک و لنت ترمز منتقل می‌شود. بسته به نوع سیستم ترمز و مکانیزم انتقال نیرو از روغن ترمز فشرده به لنتها، بخشی از گرما به روغن ترمز منتقل می‌شود. در ترمزگیری های مداوم و سنگین گاها دمای دیسک به 500 درجه سانتی گراد می‌رسد. اگر حرارت زیادی به روغن ترمز منتقل شود و از طرفی روغن کیفیت مناسب نداشته باشد ایجاد حباب هوا یا بخار در سیستم روغن اجتناب ناپذیر است. حباب هوا با ایجاد بالشتک گازی در بین سیال مایع موجب کاهش قدرت ترمز و یا حتی از کار افتادن سیستم می‌شود.

کیفیت روغن ترمز به چه عواملی بستگی دارد؟

4 تفاوت اصلی و خاصیت قابل اندازه‌گیری برای روغن ترمز می‌توان تعریف کرد.  در پایین به آنها اشاره و توضیح کوتاهی داده می‌شود.  مواد پایه تولید روغن ترمز هیدروکسید گلیکل ، گلیکول‌اتر و بورات می‌باشد.

نقطه جوش خشک ERBP

روغن ترمز به دلیل وجود هیدروکسید به خوبی رطوبت محیط را جذب خود می‌کند. اگر روغن ترمز را بعد از تولید و بدون برخورد با رطوبت ، گرما بدهند، در دمایی مطابق با دمای نقطه جوش خشک شروع به جوشیدن می‌کند. این دما مشخص میکند که اگر در سیستم ترمز یک خودرو دمای روغن ترمز به این حد برسد روغن ترمز تبخیر شده و حبابهای بخار روغن موجب از کار افتادن سیستم می‌شود.

نقطه جوش مرطوب   WET EBRP

روغن را در محلی مرطوب گذاشته تا به اندازه ممکن رطوبت جذب کند (حدود 5 درصد). سپس بار دیگر نقطه شروع جوشیدن را مورد بررسی قرار می‌دهند . این دما بیان می‌کند که یک روغن ترمز کهنه و یا سیستم غیر آب بند در خودرو تا چه دمایی می‌تواند حرارت را پیش از تولید حباب تحمل کند.

ویسکوزیته

یکی از نکات مهم در روغن ترمز ویسکوزیته یا چگالی در دمای پایین می باشد. این بدین معنی می باشد که در دمای 40-  درجه سانتیگراد در زمان فعال شدن سیستم ترمز نباید ویسکوزیته روغن ترمز بیش از حد بالا می باشد . باید بلافاصله و در نهایت ایمنی واکنش نشان دهد. به عنوان مثال روغن موتور دارای ویسکوزیته بالایی می باشد و به همین علت در دماهای پایین سرعت جریان یافتن آن کم می باشد.

سطح اسیدیPH:

سطح اسیدی روغن ترمز باید بین 7 تا 11 باشد تا از خوردگی در سطح فلز و اورینگ های لاستیکی جلوگیری شود.

مشخصات روغن ترمزDOT3 وDOT 4و DOT5.1 مطابق استاندارد FMVSS116 در جدول زیر آمده است

FMVSS116 :   استاندارد ایمنی خودرو فدرال ایالات متحده امریکا

بازار جهانی

روغن ترمزها با پایه گلیکول و گلیکول اتر و بورات بیش از 95% از بازار جهانی را شامل می گردد. روغن ترمزهای پایه سلیکون کمتر از 5% بازار جهانی را گرفته است.

با توجه به فشار روی روغن ترمز و ماده‌ی تشکلیل دهنده آن توصیه می گردد روغن ترمز در یک دوره معقول به صورت کلی تعویض گردد(حدود 3 سال).

روغن ترمزهایی با سیستم هیدروکسیدی (گلیکول – گلیکول اتر – بورات) به چهار دسته تقسیم می شوند:

DOT3  – DOT4  – DOT 4 CLASS6 – DOT5.1.

روغن ترمزهای بالا با روغن ترمزهای سیلیکون پایه DOT5 سازگار نمی باشند. در صورت مخلوط شدن این دو با هم باعث واکنش شیمیایی شده و نتیجه آن یک ژل می باشد که باعث عدم عملکرد سیستم ترمز می گردد.

برای جلوگیری از ورود رطوبت به روغن ترمز داخل مدار موارد زیر باید رعایت گردد:

– از بسته بندی های قدیمی و باز که احتمالا از روغن ترمز های بسته های دیگر جمع آوری شده استفاده نکنید.

– نفوذ رطوبت به داخل سیستم ترمز معمولا از طریق خطوط انتقال ترمز و اورینگ ها اتفاق می افتد.

– در صورت تعویض روغن درسیستم بهتر است درب اصلی مخزن ترمز تعویض شود. تا از ورود رطوبت به سیلندر اصلی جلوگیری شود.

– وجود هوا در سیستم ترمز به صورت مرتب نشان دهنده وجود رطوبت در روغن ترمز می باشد. علت به وجود آمدن هوا بخار شدن آب در دمای 100 درجه سانتیگراد می باشد. از آنجایی که در سیستم ترمز حرارت وجود دارد سبب ایجاد اختلال در سیستم ترمز و عدم عملکرد آن می شود.

معرفی تخصصی هر روغن ترمز

روغن DOT3:

این روغن از پایه گلیکول ـ گلیکول اتر  و بورات است. نقطه جوش خشک EBRP آن حداقل 205 درجه و نقطه جوش مرطوب WET EBRP آن حداقل 140 درجه می باشد. جذب آب ان در سال  %2~1 می باشد که به شرایط نگهداری و عملکردی سیستم بستگی دارد.

این روغن ترمز برای استفاده در اکثر وسایل نقلیه تحت شرایط رانندگی عادی مناسب می باشد.

روغن DOT5.1:

پایه این محصول مشابه DOT 3 می باشد نقطه جوش خشک آن EBRP حداقل 260 درجه و نقطه جوش تر آن WET EBRP حداقل 180 درجه می باشد. این روغن ترمز برای کامیون ها و ناوگان حمل و نقل سنگین مناسب می باشد.

نقطه جوش این روغن از DOT 3 و DOT 4 بالاتر می باشد و برای خودروهای سنگین و مسابقه ای مناسب می باشد.

روغن DOT 5:

پایه‌ی این روغن سلیکون می باشد .نقطه جوش خشک آن EBRP حداقل 260 درجه و نقطه جوش مرطوب آن  WET EBRP حداقل 180 درجه می باشد

این روغن ترمز برای خودروهای قدیمی  که برای مدت طولانی استفاده نمی شود و یا خودروهای نظامی مناسب می باشد. البته بعضی از تولیدکنندگان خودرو نیز آن را پیشنهاد می کنند. از آنجایی که این روغن هیدروکسیدی نمی باشد نباید با روغن های دیگر مخلوط گردد. این روغن ترمز با آب مخلوط نمی گردد و به رنگ خودرو نیز آسیبی نمی رساند.

این روغن برای خودروهای مسابقه ای اصلا مناسب نمی باشد و اگر یک قطره آب وارد سیستم شود احتمال ایجاد خطرات جدی وجود دارد. این روغن ترمز برای خودروهای دارای ABS نیز مناسب نمی باشد.

روغن DOT4:

پایه‌ی این روغن همانند DOT3 بوده و نقطه جوش خشک آن EBRP حداقل 230 درجه و نقطه جوش مرطوب آن WET EBRP حداقل 155 درجه بوده و از DOT 3 بالاتر می باشد.

روغن DOT4 CLASS6:

این محصول نسخه ارتقا یافته DOT 4 می باشد و دارای نقطه جوش خشک آن EBRP حداقل 265 درجه و نقطه جوش مرطوب آن WET EBRP حداقل 175 درجه می باشد این بدین معنی می باشد که استانداردهای آن از DOT 4 بیشتر می باشد و مناسب برای سیستم های الکترونیکی مانند ABS و ESB می باشد. بیشتر تولیدکنندگان خودروهای مدرن از این روغن استفاده می کنند.