سنسور ناک یا سنسور ضربه ( کوبش ) چیست؟

سنسور ناک یا ضربه جزو مهمی از عملکرد داخلی خودروی شماست. سنسور موتور می‌تواند پیش‌اشتعال یا اشتعال ناقص را تشخیص دهد؛ اتفاقاتی که می‌توانند به موتور خودرو آسیب بزنند و حتی ممکن است منجر به تعویض کامل موتور شوند. البته که سرنشینان خودرو می‌توانند صدای ضربه‌های شدید موتور را بشنوند ولی سنسور کوبش می‌تواند ضربه‌هایی را بشنود که برای گوش ما بسیار آهسته هستند. با این مقاله از توربومگ همراه شوید.

ناک یا ضربه موتور چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

دلایل متعددی باعث ایجاد کوبش در موتور می‌شوند، مواردی همچون:

• زمان‌بندی جرقه‌زنی نامناسب: جرقه در زمان درست شعله‌ور نمی‌شود.
• مخلوط نامناسب هوا و سوخت: اگر نسبت هوا به سوخت نادرست باشد می‌تواند در احتراق مشکل ایجاد کند.
• رسوبات داخل سیلندر: آلودگی‌ها می‌توانند وارد سیلندرها شوند و رسوب‌های مختلفی ایجاد کنند.
• عملکرد نامطلوب شمع: اگر شمع از نوع مناسب برای خودرو نباشد یا در اطراف آن رسوب جمع شده باشد یا دهانۀ شمع تنظیم نباشد باعث ایجاد جرقۀ ضعیف یا جرقه در زمان اشتباه می‌شود و در موتور کوبش ایجاد می‌کند.

برای خرید آنلاین انواع شمع و سنسور خودرو کلیک کنید!

سنسور ناک در کجای اتومبیل قرار دارد؟

این سنسور یک قطعه استوانه‌ای کوچک است که بی‌نظمی و عملکرد نامناسب موتور احتراق را تشخیص می‌دهد. وظیفه آن این است که به کامپیوتر خودرو بگویید چه زمان این بی‌نظمی‌ها اتفاق می‌افتد تا بتواند زمان احتراق را اصلاح کند.

سنسور ناک معمولا مستقیما به قسمت بیرونی جعبۀ موتور متصل می‌شود، اما در بعضی موارد، در زیر مانیفولد هوا و بین سیلندرها قرار می‌گیرد. بیشتر سنسورهای ضربه از سرامیک‌های پیزوالکتریک استفاده می‌کنند. سرامیک پیزوالکتریک ماده‌ای هوشمند است که یک اثر مکانیکی (مانند فشار ، حرکت یا لرزش) را به سیگنال الکتریکی و برعکس تبدیل می‌کند. به دلیل اثر الکترومکانیکی، سرامیک‌های پیزوالکتریک در طیف وسیعی از برنامه‌ها مانند سنسورهای حرکت، ساعت، مبدل‌های التراسونیک، پاک‌کننده‌های اولتراسونیک و … کاربرد دارند.

نحوه کارکرد سنسور ضربه

زمانی که سنسور، متوجه کوبش در موتور خودرو شود، کامپیوتر موتور زمان‌بندی جرقه‌زنی شمع‌ها را کندتر می‌کند تا از جرقه زدن بی‌موقع جلوگیری کند. اگر ناک سنسور از کار بیافتد، رانندۀ خودرو صدای ضربۀ موتور را خواهد شنید و همینطور متوجه کم شدن شتاب اتومبیل و بالا رفتن مصرف سوخت خواهد شد.

واحد کنترل الکتریکی اتومبیل از رایانه خاصی استفاده می کند که قرار است زمان احتراق موتور را بهینه کند. این رایانه بر قسمت‌های مختلف خودرو مانند نیرو و طول عمر موتور تأثیر می‌گذارد.

در دورهای بالای موتور، واحد کنترل الکتریکی مسئولیت تعیین زمان اشتعال را دارد و به هوا اجازه می‌دهد تا در زمان مناسب با سوخت مخلوط شود و مشتعل شود. با این حال، اگر زمان اشتعال بیش از حد طول بکشد می‌تواند منجر به پیش احتراق یا احتراق سریع و ناقص شود که این اشتعال کنترل‌نشده سبب ضربه در موتور می‌شود.

به منظور جلوگیری از بروز این لرزش‌ها سنسور ضربه وظیفۀ تشخیص ارتعاشات ناشی از احتراق، ارسال سیگنال به واحد کنترل الکترونیکی و به تأخیر انداختن زمان جرقه‌زنی را دارد.

در شرایط عادی رانندگی و در عملکرد معمول موتور خودرو، واحد کنترل موتور وظیفۀ ایجاد جرقه را برای احتراق هوا و مخلوط سوختِ درون محفظۀ موتور دارد. از آن‌جا که سوختن مخلوط هوا و سوخت به زمان مشخصی نیاز دارد، واحد کنترل موتور زمان احتراق را تنظیم می‌کند؛ هر گونه تاخیر در زمان جرقه زدن می‌تواند منجر به کاهش قدرت موتور شود و ضربه ایجاد کند.

علائم خرابی سنسور ضربه

خودروها ظریف‌تر از آن هستند که به نظر می‌ر‌سد. از آنجا که اتومبیل‌ها بادوام هستند تعجب می‌کنید که چگونه یک قسمت می‌تواند کل خودرو را از کار بیندازد. سیستم هر اتومبیل از قطعات به هم پیوسته تشکیل شده است که در کنار هم عملکرد مناسبی دارند و وقتی عضوی از کار بیافتد، اثر دومینویی ایجاد می‌کند که در نهایت سایر قسمت‌های آن را از کار می‌اندازد.

اولین علامت وجود اشکال در عملکرد سنسور ناک این است که هنگام رانندگی با سرعت زیاد یا هنگامی که خودرو وزن زیادی را حمل می‌کند یا در زمان شتاب گرفتن در سربالایی‌ها، توان موتور کافی به نظر نمی‌رسد. یک سنسور ضربه ناکارآمد باعث می‌شود موتور نتواند به درستی و در لحظه مناسب شتاب بگیرد، در هنگام رانندگی در بزرگراه قدرت کافی نداشته باشد و بازده مصرف سوخت را کاهش دهد.

اگر مشاهده کردید که در هدایت و عملکرد اتومبیل شما مشکلی حس می‌شود حتی اگر چراغ چک موتور روشن نشود، باز هم باید اتومبیل خود را نزد مکانیک ببرید تا سنسور ناک را بررسی کند.

هنگامی که سنسور در ماشین شما از کار بیافتد، ترکیبی از این علائم را تجربه خواهید کرد. آنها به شما هشدار می‌دهند که مشکلی وجود دارد و شما باید هرچه زودتر آن را برطرف کنید.

• موتور صدای کوبش می‌دهد. این واضح‌ترین علامت است، زیرا وظیفه سنسور ضربه این است که نگذارد این اتفاق بیافتد.
• هنگامی که سرعت می‌گیرید اتومبیل شما لرزش خواهد داشت. این لرزش می‌تواند به دلایل مختلفی باشد، اما می‌توانید به خراب بودن ناک سنسور هم مشکوک شوید.
• مصرف سوخت شما بالا می‌رود. اگر متوجه شدید که در هنگام رانندگی در همان مسافت‌ها و سرعت‌ها بیشتر از حد معمول سوخت مصرف می‌کنید ، ممکن است سنسور ضربه شما از کار افتاده باشد.

وقتی سنسور ناک خراب شد چه باید کرد؟

هنگامی که سنسور خراب شد؛ همانطور که به طور طبیعی تمام قطعات خودرو زمانی خراب می‌شوند، شما باید بلافاصله به مکانیکی مراجعه کنید تا قطعه را قبل از اتفاق جدی برای موتور خودرو عوض کند.

چرا سنسور ضربه درست کار نمی‌کند؟

عملکرد نامطلوب ناک سنسور معمولا به دلایل زیر است:

• اتصال کوتاه داخلی
• بریده شدن سیم‌ها
• آسیب مکانیکی دیدن سنسور
• نصب نادرست سنسور
• خوردگی بدنۀ سنسور

چگونگی عیب‌یابی سنسور ضربه

عیب‌یابی سنسور ناک با استفاده از دستگاه عیب‌یاب:

• کد خطای ذخیره شده را بخوانید.
• بررسی کنید که سنسور ضربه محکم در جای خود متصل شده باشد.
• صحت اتصالات سیم‌کشی، جریان الکتریکی و وجود هر گونه شکستگی و خوردگی در سنسور ناک را بررسی کنید.
• برای بررسی تداوم مناسب سیم‌ها و نبود اتصال کوتاه، مسیر حرکت تک تک سیم‌ها از واحد کنترل الکترونیکی به سنسور را بررسی کنید.
• نقطۀ اشتعال را بررسی کنید.

عیب‌یابی سنسور ناک با استفاده از دستگاه مولتی‌متر: در این روش با با ایجاد فرکانس‌های مختلف(ضربه) ولتاژ خروجی را اندازه‌گیری می‌‌کنیم و در صورت متناسب نبودن فرکانس ورودی به ولتاژ خروجی متوجه اشکال در عملکرد سنسور ضربه می‌شویم.